Arm:
- Bicepsreflex (BPR)
- Tricepsreflex (TPR)
- Radiusreflex
- Mayer
Been:
- Achillespeesreflex (APR)
- Kniepeesreflex (KPR)
- Babinski (VZR)
Diversen:
- Chaddock
- Oppenheim
- Gordon
- Moro

- Spiertonus / spierzwakte
- Spierkracht van alle afzonderlijke spiergroepen
- Tremoren
- Fasciculaties
- Onwillekeurige bewegingen
- Passieve bewegelijkheid (pijn, gewrichtsafwijkingen, hypertonie)
- Actieve motoriek ("tenen", "hakken", hinkelen, opstaan uit knielhouding, proef met de uitgestrekte arm en hand, van uit rug- of buikligging overeind komen)

- Temperatuur
- Soepelheid van de spieren.
- Arteriele pulsaties
- Oedemen
- Spiertonus
- Spierzwakte

- Vorm
- Symmetrie
- Atrofie
- Stand (varus, valgus)
- Trofische toestand van de huid
- Nagels
- Trommelstok vingers / -tenen
- Kleur
- Pigmentatie
- Luchtfiguren
- Spierontwikkeling
- Spontane bewegingen
- Manier van lopen
- Coordinatie

- Pijn (drukpijn, loslaatpijn, hyper-algesie)
- Spanning van de buikwand
- Zwelling van de buikwand
- Actief- / Passief spierverzet
- Hernia's (rectusschede
- Leverrand
- Miltrand
- Nierpolen (slag- / drukpijn in de nierloges)
- Hepatojugulaire reflux
- Clappotage
- Shifting Dullness
- Indulatie
- Buikomvang
- Aorta pulsaties
- Aa. Femoralis pulsaties
- Buikhuidreflexen, Cremasterreflex, Anusreflex

- Levergrenzen
- Miltfiguur
- Blaasfiguur
- Abnormale dempingen
- Verschuivende dempingen
- Aard van het percussiegeluid (wisselende tympanie)
- Shifting Dullness

- Peristaltische geruizen e.a.
- Wrijfgeruis
- Souffles (aorta, a. renalis, a.femoralis)

- Vorm
- Zwelling
- symmetrie
- Venentekening
- Striae
- Ademhalingsbeweging
- Navel (hernia)
- Hernia's
- Diastase
- Littekens
- Stoma's
- Beharingspatroon
- Peristaltiek

Harttonen I, II, III, IV :
- Intensiteit
- Splijting (S1, S2)
- Ritme
- Frequentie
- Kwaliteit van de waarneming
- LET OP VERSCHIL TUSSEN DIASTOLE EN SYSTOLE !

Souffles:
- Fase
- Vorm
- Luidheid
- Toonhoogte
- Voortgeleiding
- Punctum Maximum
- Karakter (scherp, ruw)

Let op:
- Vaatgeruizen

Let op het effect van manouvres:
- Valsalva
- Linker zijligging
- Voorover zitten

Longen:
- Ademgeruis (karakter, luidheid)
- Bijgeruis (krassend = keelgeruis)
- Crepitaties
- Bronchophonie
- Stemfremitus
- Rhonchi (weghoestbaar)
- "Wheeze" (dyspnoe)
- Stridor

- Longgrenzen & Bewegelijkheid hiervan (normaal staat de achtergrens op th12 en kan 5 cm bewegen)
- Symmetrisch?
- Hartgrenzen (links binnen de midclaviculiarlijn?)
- Levergrenzen (verticaal max. 12 cm)

- Percussietoon (dempingen ; kwaliteit: tympanie / sonoor / hypersonoor)

- Precordiale pulsaties (diameter en plaats)
- Ribben
- Spieren
- Mammae (zwellingen, let ook op tepelexcretie)
- Ictus Cordis (diameter en plaats)
- Thrills
- Heffing (grootte) van de puntstoot

Kinderen:
< 1 jaar: 4e Intercostaal ruimte; 0,5 - 1,5 cm buiten midclaviculairlijn
3 a 6 jaar: 5e Intercostaal ruimte; net buiten midclaviculairlijn
> 7 jaar: 5e Intercostaal ruimte; net binnen midclaviculairlijn

- Diameter (dwars, voor-achterwaards)
- Symmetrie in rust en beweging
- Vorm (rozenkrans, bajonetstand)
- Venentekening
- Pulsaties (ictus cordis, fossa supraclavicularis)
- Mammae (vorm/bouw, symmetrie, aspect van de huid, tepel(hof), intrekking, uitvloed)
- Bewegelijkheid (type ademhaling (abdomocostaal / costoabdominaal), symmetrie, grootte, gebruik van hulpademhalingsspieren, intrekkingen)
- Ademfrequentie, -ritme, -diepte
- Verlengd expirium (bij COPD of asma) : verhouding tussen tijdsduur van expirium en inspirium.

- Plaats: cervicaal, thoravaal, lumbaal, sacraal
- Vorm: lordose, kyphose, scoliose (bij afwijkingen de hoeken en plaats opgeven)
- Bewegelijkheid: de hele rug actief laten bewegen, de nek kan ook passief
- Pijn: klop, druk, asdruk

- Thoracaal: luchtfiguur beschrijven, ademexcursies.

* Let ook op: beharing en evt. spina bifida.

- Staat de trachea mediaal?
- Schildklier (palpabel, grootte, vorm, consistentie, noduli, symmetrisch, beweging bij het slikken, zwellingen)
- Speekselklieren (palpabel, grootte, vorm, consistentie, noduli, symmetrisch, zwellingen)
- Carotiden (souffles)
- Let ook op stijfheid en pijn en zwellingen van de hals in zijn geheel.

Deze lnn moeten gepalpeerd worden:
- Occipitaal
- Retro auriculair, pre auriculair
- Cervicaal
- Submandibulair
- Mentaal
- Supra claviculair (Virchow)
- Infra claviculair
- Axillair (diep & oppervlakkig)

- Controleer ook meteen de inguinale lnn.

Let op en noteer:
- plaats, afmeting, consistentie, pijn, of de lnn los of vast zitten t.o.v. de onderlaag.
- Maak een tekening.

01. N. Olfactorius (reuk)
02. N. Opticus (visus)
03. N. Oculomotorius (oogstand, alle oogbewegingen)
04. N. Trochlearis (zie N.3, oog naar buiten-beneden draaien)
05. N. Trigeminus (kauwen, sensibiliteit, cornea reflex, masseter reflex)
06. N. Abducens (oog naar buiten draaien)
07. N. Facialis (beweging, mimiek)
08. N. Vestibulocochlearis (gehoor, evenwicht)
09. N. Glossopharyngeus (slikken, "e" zeggen, wurgreflex, hees worden van de stem)
10. N. Vagus (smaak, darmen, hartslag, bloeddruk)
11. N. Accessorius (hoofd draaien, schouders ophalen)
12. N. Hypoglossus (tong in rust/beweging, atrofie van de tong, fasciculaties van de tong)

Ontwikkeling van het gebid:
- 6 maanden:2 snijtanden (midden-onder)
- 1 jaar: 6 a 8 snijtanden
- 18 maanden: 12 a 16 tanden
- 2 a 2,5 jaar: 20 tanden

- Lippen
- Gebid (aantal tanden en kiezen, welke ontbreken, conditie, protheses, kronen)
- Foetor ex Ore
- Slijmvliezen (koplikse vlekken)
- Tong (kleur, bewegelijkheid, candida, infecties)
- Uvula / Pharynx, Tonsillen, Achterste Pharynxwand, Gehemelte Bogen (stand, beweging)
- Uitvoergangen van de speekselklieren
- Stridor
- Heesheid
- Stembanden onderzoek

- Stand / positie van de oren
- Vorm van de gehoorschelp, gehoorkanaal
- Gehoor (globaal)
- Mastoid drukpijn, -zwelling
- Glandula Parotis (pijn, zwelling)
- Otoscopie (trommelvlies)
- Littekens

Stemvork Proeven:
- Weber
- Rinne
- Schwabach

- Stand van het septum
- Doorgankelijkheid (beide neusgaten testen)
- Sinusdrukpijn of zwelling
- Neusvleugelen
- Rhinorrhoea / Secretie (consistentie, aspect, kleur)
- Slijmvliezen (kleur, bloedingen)

Letten op deze structuren:
- Fundus
- Retina
- Fovea
- Papil

Letten op deze parameters:
- Bloedingen
- Exsudaten
- Oedemen
- Ablatio Retinae
- Vaat anomalieen, vaat nieuwvorming, crossing-over, vaat-lichtreflex
- Tumoren
- Troebelingen

Kinderen:
- Bij 2 a 4 weken gaan kinderen met hun ogen het lampje volgen.
- Bij vier maanden coordineren kinderen zelf hun oogbewegingen.

- Bril of Contactlenzen
- Oogleden (elasticiteit, zwelling)
- Sclerae (kleur, bloedvaten)
- Conjunctivae (petechien)
- Iris (kleur, vorm, bloedingen)
- Pupillen ((an)isocorie, pupilreactie, grootte, vorm, lichtstijfheid)
- Visus (globaal)
- Gezichtsvelden
- Stand van de ogen (stabismus divergens of - convergens)
- Beweging (beperking, nystagmus ; horizontaal of vertikaal)
- Funduscopie (helderheid, retinabeeld)
- Druk van de oogbal

- Vorm / Symmetrie
- Naden / Botdefecten
- Haar, Hoofdhuid, Haarinplantatie
- Parasieten

Bij kinderen:
- Grootte en spanning van de fontanel, is de fontanel bomberend?

Bij kinderen:
- Omtrek hoofd en borst
- Statistische lengte, omtrek hoofd, borst, gewicht (passend bij de actuele leeftijd)

Metingen:
- Bloeddruk (Riva Rochi) aan beide armen en eventueel ook de benen. Liggend en zittend meten.
- Polsfrequentie (regulair? , aequaal? , Polsdeficit , verschil tussen links en rechts, vulling , polsgolf)
- Ademfrequentie (regelmaat, inspirium vs expirium)
- Temperatuur
- CVD
- Lengte
- Gewicht

Let ook op NEKSTIJFHEID (kinderen en volwassenen) en luierpijn bij kleine kinderen.

Dit kan duiden op meningitis en dit behoeft acute behandelling met antibiotica.

- Activiteit
- Subjectief welbevinden
- Symptomen van pijn
- Tekenen van gewichtsverlies

- Biologische leeftijd
- Ziek of niet ziek (ernst)
- Compos Mentis
- Voedingstoestand
- Foetor ex ore
- Uiterlijke verzorging
- Gelaatsuitdrukking

- Conditie parameters: anemie (bleekheid), cyanose, icterus, dyspnoe, oedemen, turgor
- Ademhaling: neusvleugelen, intrekkingen, gebruik van hulpademhalingsspieren

- Huid (kleur, hydratatie, trofie, bloedingen, haematomen, wonden, petechieen, ecchymose, huiduitslag, beharing, pigmentatie)
- Slijmvliezen (hydratatie, kleur)
- Lichaamsbouw / Houding (staan & lopen)
- Spier & Beenderstelsel

- Nerveusiteit, Gespannenheid
- Stemming (normofoor, depressie, (hypo)manie, euforie)
- Geheugenproblemen
- Concentratieproblemen
- Prikkelbaarheid
- Zelfbeeld
- Vitaliteit, Moeheid
- Waarnemening (hallucinaties, wanen, illusionaire vervalsingen)
- Orientatie (plaats, tijd, persoon)
- Bewustzijn (helder of juist gedaald, tijdsbeloop, oorzaken)
- Denken (samenhang ... ongestoord, verward, verhoogd associatief ; inhoud ... ongestoord, wanen, dwanggedachten)

Hoe staat de betrokkene in het leven (relatie met de klachten):
- Samenlevingsvorm
- Partner (leeftijd, activiteiten, werk, subjectieve relatie met de partner, relatie met de familie van deze partner, nog andere partners, sexualiteitsbeleving)
- Kinderen (aantal, geslacht, leeftijd, activiteiten, subjectieve relatie met deze kinderen)
- Relatie tussen de gezinsleden (en de klachten hierover, wat is leuk)
- Woning en omgeving (grootte, kwaliteit, omgang met buren, relatie wonen en klachten)
- Arbeidssituatie (omschrijving van de werkzaamheden, werkloosheidsdreiging, kwaliteit en kwantiteit van het werk, motivatie en voldoening, carriereperspectief, loopbaanwijziging, beleving carriereontwikkeling, omgang met medewerkers)
- Andere activiteiten (omschrijving, hobbies, vrijetijdsindeling, cultureel, religieus)
- Sociale contacten (hoeveelheid, aard, omschrijving kennissenkring, wie kan er hulp bieden)
- Dagindeling
- Economische situatie (inkomstenbron, hoogte van de inkomsten, bijzondere uitgaven, spaargelden, (on)roerende goederen, schulden, financieel perspectief)
- Gezin van herkomst (samenstelling, omschrijving van de gezins-sfeer)
- Patient's vader en moeder (geboortedatum, herkomst, beroep, aard / karakter, relatie met partner, broers / zusters)
- Opleiding (beleving, doublures)
- Militaire dienst (afkeuring op grond van; uitstel, verwachting, beleving)
- Religie (voeding, dagindeling, opvattingen, gezondheid, ziekte, therapie, dood)

Anamnese vragen aangaande de familie voorgeschiedenis aangaande ziektebeelden:
- Hebben andere familieleden dezelfde verschijnselen.
- Diabetes Mellitus
- TBC
- Hart en Vaatziekten.
- Hypertensie
- Epilepsie
- Astma
- TIA, CVA
- Hoofdpijn
- Nierziekten
- Maligniteiten
- Arthritis
- Anemie, Sikkelcel, Thallasemie
- Psychiatrische aandoeningen
- Alcoholisme
- Drug-gebruik

- Anemie
- Sikkelcel
- Thalassemie
- Bloedtransfusies (en de reactie hierop)

Anamnese vragen bij bloedstollingsproblemen (hoe vaak, hoe lang, hoe lang bestaat het al, komt het in de familie voor):
- Nabloeden
- Blauwe plekken
- Bloedneuzen

Veel of weinig:
- Plassen
- Drinken
- Eten
- Honger

Diversen:
- Transpireren
- Beven
- Koude / Warmte tolerantie
- Haaruitval of toename van beharing
- Stemveranderingen
- Jeuk
- Traagheid of over-activiteit
- Depressiviteit
- Striae

- Jeuk
- (Overmatig) Transpireren
- (Overmatig) Haaruitval
- Puisten / Ontstekingen
- Droge huid
- Kleur / Pigmentveranderingen
- Nagels / Haren (veranderingen)
- Moedervlekken (jeuk, veranderingen, bloeden)
- Zwellingen
- Haematomen

Bewegingsapparaat (ook wervelkolom):
- Lopen / Staan
- (Ochtend)stijfheid
- Pijn / Startpijn (bij bewegen)
- Zwelling (van gewrichten)
- Bewegingsbeperkingen (waar, hoeveel, sinds wanneer, waardoor)
- Spierkracht (verlies)
- Verlammingen
- Nekklachten / Rugklachten
- Problemen bij sporten
- Spierpijn
- Arthritis / Arthrose
- Jicht / Pseudojicht

Ogen:
- Bril (waarvoor, welke sterkte en assen, sinds wanneer, is de sterkte nog goed)
- Dubbelzien
- Vlekken voor de ogen
- Lichtflitsen
- Gezichtsscherpte (visus, brilsterkte en assen)
- Kleurenblindheid
- Diversen: controle (wanneer, waar), pijn, roodheid, tranen(vloed), glaucoom, cataract, infecties, operaties

Oren:
- Slechthorendheid
- Gehoorapparaat
- Duizeligheid
- Diversen: pijn, infecties, uitvloed, operaties

- Hoofdpijn
- Slapen (inslapen, doorslapen, medicatie hiervoor, moeheid bij opstaan)
- Duizeligheid
- Toevallen / Epilepsie
- Syncope
- Trauma's / Ongelukken (Contusio Cerebri)
- Concentratieproblemen
- Verlammingen / Paralyses
- Krachtsverlies (waar, wat voor functiebeperkingen, sinds wanneer)
- Gevoelsverlies of veranderingen (waar, hoe, sinds wanneer)
- Traagheid
- Tremoren
- Myoclonieen
- Fasciculaties
- Chorea
- Spasmen

Borsten (uitvragen zowel bij vrouwen als mannen):
- Ontstekingen, pijn, ongemak
- Tepeluitvloed
- Intrekkingen
- Zwellingen
- Verkleuringen
- Zelfcontrole (frequentie, hoe wordt het uitgevoerd, waar wordt op gelet?)
- Gezwollen oksel lymfeknopen

- Sexuele geaardheid (hetero, homo, bi of asexueel)
- Sexuele identiteit (voelt het persoon zich man of vrouw)
- Coitusfrequentie
- Problemen bij het vrijen
- SOA's in de voorgeschiedenis en de ondergane therapie
- Zelfbevrediging
- Interesses

Man:
- Liesbreuken
- Af-/uitscheiding (uit de plasbuis)
- Zweren
- Maligniteiten
- Testiculaire pijn of -zwelling
- Prostaatproblemen
- Urineweginfecties

Vrouw:
- UWI's
- Coitusbloeding
- Dyspareunie
- Menses: leeftijd bij eerste menstruatie, leeftijd bij begin van de overgang, leeftijd bij laatste menstruatie
- Cyclus: duur, regelmaat, menstruatiepijn
- Bloedverlies: duur, hoeveelheid, tussentijdsbloedverlies
- Premenstrueel syndroom: aard, duur en ernst van de klachten
- Menopausale syntomen, bloedingen
- Fluor Vaginalis: kleur, geur, hoeveelheid, relatie met de menstruatiecyclus
- Diversen: uit-/afscheiding, jeuk, ontstekingen, candidadiasis, zwellingen
- Verzakkingen

Vrouw / Zwangerschap:
- Aantal geborenen ( zowel levend als dood)
- Verloop van de zwangerschappen
- Abortus Provocatus (wanneer, reden)
- Tijdsduur van alle zwangerschappen
- Complicaties gedurende de zwangerschappen en bij de bevallingen
- Geboortecontrole: waar voor, gevonden problemen, wat voor actie is er ondernomen
- DES gebruik

Algemeen:
- UWI's
- Nierziekten
- Nier / blaasstenen
- Maligniteiten
- Gezwollen lymfeknopen

Mictie:
- Frequentie (poly-, nycturie)
- Straalsterkte, op gang komen van het plassen
- Branderigheid, Pijn, Jeuk
- Nadruppelen
- Incontinentie (vaak te laat bij het toilet, bij lachen, bij hoesten of bij persen)

UWI: hoe vaak , hoe erg
Stenen
Pathologie

Urine:
- Kleur
- Geur
- Helderheid
- Bloedbijmenging

- Eetlust
- Dieet (wat voor soort)
- Intoleranties
- Allergie
- Conditie van gebit en gingiva, vullingen (pijn, infect, loszitten), bloedingen, controle (frequentie), prothese (onder & boven)
- Slikklachten (droge mond): pijn (ong, keel), blijft steken, komt het doorgeslikte terug?, misselijkheid, braken, opboeren
- Ulcus klachten (zuurbranden, opboeren, overmatig speeksel, pijn, maagzweer
- Bloed gebraakt (of andere aspecten)
- Klachten van de galwegen
- Geelzucht, hepatitis
- Abdominale pijn
- Maligniteit
- Ontstekingen: appendicitis, pancreatitis, diverticulitis
- Defecatie: frequentie, loze aandrang, pijn, incontinentie, diarree, aambeien
- Feaces: kleur/geur/vorm (bloed, slijm, pus), hoeveelheid, vet (is het moeilijk weg te spoelen of blijft het drijven), melaena
- Diarree: acuut, chronisch, intermitterend

- Laatste rontgenfoto (wanneer & uitslag)
- Bovenste luchtwegen (neusverstopping, verkoudheid, neusuitvloed, neusbloedingen, hoofdpijnen, sinusitis, hese stem, hooikoorts, snurken)
- Hoesten en/of Sputum (kleur, hoeveelheid, taaiheid, tijdstip, bloedbijmenging)
- Pijn bij doorzuchten
- Kortademigheid: bij inspanning of ook in rust, tijdstip, bijgeluiden, piepen
- Ziekten: astma, emfyseem, TBC, bronchitis, pneumonie, pleuritis

- ECG, ECHO, angiogram
- Uithoudingsvermogen
- Syncope
- Nycturie
- Oedemen (pitting)
- Dyspnoe / Orthopnoe
- AP klachten (bij inspanning of in rust, bij emoties, ’s nachts, bij de overgang van koude naar warmte)
- Hartkloppingen / Palpitaties
- Onregelmatigheid / Overslaan
- Snelheid
- Varices
- Claudicatio (Intermittens)
- Thrombose
- Hypertensie
- Acuut rheuma
- Hartgeruizen (souffles)
- Infecties van het hart

- Algemene conditie
- Moeheid
- Slapen (tijden, wakkerworden, moeite (inslapen en doorslapen))
- Gewichtsverlies of –toename
- Koorts, Koude rillingen
- Eetlust
- Gezwollen lymfeklieren
- Nachtzweten
- Anderen ook ziek, stress, nieuwe medicatie, reizen (recent)
- Overgevoeligheid (medicatie, jodium, bruine pleisters, hooikoorts, stof, huisdieren)
- Immunisaties (tetanus, pertussis, diphterie, polio, mazelen, rubella, griep, hepatitis, pneumococcen, h.influenza-b)
- Medicatie: hoe verkregen (voorgeschreven, “over the counter”, orale anticonceptiva), hoe vaak, sterkte, toedieningsvorm (oraal, IV, SC, IM, rectaal, nasaal) , consequent in gebruik
- Intoxicaties: soort (roken, alcohol, drugs, paddo’s, koffie, thee, chocolade, drop), hoe veel, hoe vaak, hoe lang, toedieningsvorm
- Voorgschiedenis: kinderziekten, tropenziekten, SOA’s, botbreuken, operaties, ziekenhuisopnames, keuringen (uitslag hiervan), ongelukken, verwondingen, psychiatrische ziekten
- Screeningstesten (datum & uitslag): Hb, Ht, urineanalyse, mantoux test, PAP-smear, mammogram, feaces op occult-bloed, cholesterol, diabetes mellitus, hepatitis, HIV

- Reden van verwijzing: Opnamediagose, Hoofdklacht, Reden van verwijzing (wie / welke instantie / het doel hiervan)
- Anamnesebron (wie of wat / betrouwbaarheid hiervan)
- Localisatie van de klacht: waar
- Pijn: waar begonnen, uitstraling, aard (stekend, brandend, krampend, knagend)
- Aard van de klacht: Omschrijving, Waar kan het eventueel mee vergeleken worden
- Ernst van de klacht: Hoe erg is het (subjectief of aan de hand van voorbeelden), Belemmering in het dagelijks functioneren
- Chronologie, Periodiciteit: Begin, Ooit eerder gehad, Beloop in de tijd, Hoe is het eerder behandeld
- Optreden van de klacht tijdens of door: Inspanning, Maaltijden / Drank, Houding, Defecatie / Mictie, Stress, Hoesten / Niezen / Persen, Menstruatie, Medicatie, Trauma
- Therapie & Reactie hierop
- Opvatting, Beleving, Verwachting van de klachten en de therapie

- Naam, Roepnamen (voorletters), Titels (LET OP: BIJNAMEN)
- Geboortedatum
- Geboorteplaats
- Geslacht (man / vrouw)
- Adres (straat, huisnummer, postcode, woonplaats, telefoonnummer)
- Beroep
- Burgelijke staat
- Kinderen (hoeveel, namen, geslacht, leeftijden, van welke vader of moeder, adoptie)
- Nationaliteit
- Asielzoeker, verbijfsstatus
- Godsdienst

- Huidige datum
- Chef du Clinique
- Arts-assistent
- Co-assistent

Een nieuw middel voor de behandeling van ADHD en ADD.

RICHTLIJNEN DIAGNOSTIEK
Anamnese
Informeer naar alarmsymptomen: pijn, daling of verandering van het gezichtsvermogen en lichtschuwheid. Vraag afhankelijk van de klachten naar andere relevante symptomen of factoren:

enkel- of dubbelzijdige klachten
corpus alienumgevoel of gevoel van branderigheid
duur en beloop van de klachten
medicijngebruik en gebruik cosmetica
contactlenzen en onderhoud daarvan
consistentie en kleur van de afscheiding
jeuk of klachten passend bij een atopisch syndroom
chronische ziekten
toedracht eventueel trauma


Lichamelijk onderzoek en overwegingen
Inspecteer het aangedane oog en de oogleden; let op secretie, roodheid, cornea en voorste oogkamer Verwijder een eventueel corpus alienum en spoel bij een etsend oogletsel grondig Verricht aanvullend oogonderzoek bij tekenen van een aandoening van de cornea of van diepere structuren:

alarmsymptomen: pijn, veranderde visus en lichtschuwheid
pericorneale roodheid, pupilverschillen, afwijkingen in de voorste oogkamer, oogtrauma


Stel bij het ontbreken van alarmsymptomen de volgende diagnoses:

conjunctivitis (vaak tweezijdig): oppervlakkige roodheid in de fornix, tranen, jeukend, branderig of corpus alienumgevoel, vastplakkende oogleden, loopneus Conjunctivitis is vermoedelijk viraal, tenzij er sprake is van een van de volgende symptomen:
bacteriële conjunctivitis: purulente secretie
atopische conjunctivitis: jeuk, niezen, loopneus, in combinatie met allergische rhinitis of astma. Denk bij jeuk ook aan contactallergie (cosmetica, oogdruppels, lensvloeistoffen)
conjunctivitis sicca: 'zand' gevoel of branderigheid bij ouderen
blepharitis: schilferende gezwollen ooglidranden met rode fornix (met blaasjes: door herpes simplex)
Overweeg verder:

bij neonaten: rond de derde dag gonorroe; rond de tiende dag chlamydia of herpes simplex. Denk bij pusoogjes aan belemmerde traanafvoer
episcleritis: locale roodheid, zowel diep als oppervlakkig (conjuctiva intact) en pijnlijk bij palpatie
subconjunctivale bloeding: scherp begrensde lakrode, niet verheven, niet pijnlijke vlek in (deel) van oogwit


Aanvullend oogonderzoek
Bepaal de visus en beoordeel vervolgens:

de directe en de indirecte reactie van de pupillen op licht
de aanwezigheid van Descemetstippen, troebelingen in de cornea, de voorste oogkamer of het glasvocht
het cornea epitheel na kleuring met fluoresceïne
(eventueel) de reactie van de oogpijn en de fotofobie op toediening van een oppervlakte anestheticum
de oogbewegingen en de oogstand (alleen bij stomp oogletsel)


Evaluatie
visusvermindering: keratitis, iridocyclitis, glaucoom of trauma
troebelingen in de cornea: kerato-conjunctivitis waarbij het stroma ondoorzichtig is
aankleuring van de cornea met fluoresceïne: erosie of ulcus passend bij kerato-conjunctivitis of oppervlakkig trauma. Boomtakvormige defecten duiden op een herpes simplex keratitis
één nauwe pupil, soms met verklevingen, eventueel met troebeling van de voorste oogkamer, Descemetstippen, hypopyon en heterochromie van de iris, wijst op een iridocyclitis. Een gestoorde directe en indirecte reactie van de pupil op licht, pijn die niet verdwijnt na toediening van een oppervlakte anestheticum, visusvermindering en lichtschuwheid zijn bijpassende symptomen
heftige hoofdpijn, misselijkheid, braken, roodheid van het oog, visusdaling, corneatroebeling en een wijde lichtstijve pupil: acuut glaucoom. Vergelijk bij twijfel over de diagnose palpatoir de oogboldruk
ingeval van trauma wijzen visusdaling, pupilverschillen, hyphaema, troebelingen in de brekende media en afwijkingen in de oogstand of oogbewegingen op ernstig oogletsel


RICHTLIJNEN BELEID
Voorlichting
Geef informatie over de aard en het beloop van de aandoening. Contactlenzen uitlaten. Hoofdpunten zijn: infectieuze conjunctivitis (onschuldige, besmettelijke aandoening, geneest vanzelf), atopische conjunctivitis (overgevoeligheid dooft in verloop van jaren uit), conjunctivitis door contactallergie (uitproberen waarvoor overgevoeligheid bestaat), conjunctivitis sicca (geen oorzaak aanwijsbaar, veroudering), blepharitis (oorzaak onduidelijk, reinig oogleden), episcleritis (onschuldige ontsteking, geneest binnen enkele weken spontaan), subconjunctivale bloeding (verdwijnt vanzelf), keratitis foto-electrica (geneest spontaan binnen enkele dagen), etsing (snel en grondig spoelen met veel water)



Medicamenteuze behandeling, controle en verwijzing
Verwijs bij iridocyclitis, glaucoom, geobjectiveerde visusdaling, alarmsymptomen die ontstaan na instelling van therapie, ernstig oogletsel door contusie, oogperforatie of verdenking op high velocity trauma en pasgeborenen met heftig pussende conjunctivitis vóór de tiende dag.

diagnose	therapie	controle en verwijzing
virale conjunctivitis	niet nodig	controleer bij onvoldoende verbetering na 2-3 dagen verwijs: bij duur langer dan 2 weken controleer bij onvoldoende verbetering na 2-3 dagen
bacteriële conjunctivitis	chlooramfenicol 0,5% 4-6 dd 1 dr of zalf 1% 2-4 dd of tetracycline 1 dr 6 dd of zalf 4 dd tot 48 uur na herstel
herpes simplex conjunctivitis	acyclovir oogzalf 5 dd tot 1 week na herstel	controleer om de 3 dagen; beoordeel cornea met fluoresceïne en verwijs bij keratitis
allergische conjunctivitis	cromoglicinezuur 4-6 dd 1-2 dr bij onvoldoende herstel: levocabastine 2-4 dd 1 dr	controleer als de klachten na 3 dagen niet verminderen
conjunctivitis door contactallergie	nafazoline 0,025/0,05% 3-4 dd 1 dr of fenylefrine 0,125/0,25% 3 dd 1-2 dr
blepharitis	ooglidranden 2 dd poetsen met wattenstokje met babyshampoo; spoel na met lauw water
episcleritis	bij veel klachten: prednisolon 0,5% 3 dd 1 dr of indometacine 0,1/1% 4 dd 1 dr gedurende 3 dagen
droge ogen (keratoconjunctivitis sicca)	hypromellose 0,3/1% max 1 dr/uur
lasogen (keratitis foto-electrica)	oxybuprocaïne 0,4%; eventueel restant Minim meegeven; max 12 uur gebruiken	verwijs iedere andere keratitis dan lasogen
cornea-erosie zonder corpus alienum of oppervlakkige etsing	chlooramfenicol zalf 1% of tetracycline zalf 4 dd; oogverband niet noodzakelijk	verwijs bij: * erosie die niet na 3 dagen genezen is * etsing met troebeling van de cornea
cornea-erosie na verwijdering corpus alienum	bij gering defect eenmalig zalf, verder als boven
oogtrauma		controleer dagelijks

Keuze van anti-epileptica

Gegeneraliseerde aanval
Diphantoine

Partiele aanval
Tegretol

Eenvoudig partiele aanvallen (EP)
1e keus: Carbamazepine, Fenytoine, Valproinezuur
2e keus: Oxcarbazepine, Vigabatrine (add-on), Fenobarbital, Clonazepam, Clobazam

Complex partiele aanvallen (CP)
1e & 2e keus: als bij EP

Absences (A)
1e keus: Valproinezuur, Ethosuximide
2e keus: Clonazepam, Clobazam (add-on)

Myoclonieen (M)
1e & 2e keus: als bij A

Clonische aanvallen (C)
1e & 2e keus: als bij TC

Tonische aanvallen (T)
1e & 2e keus: als bij TC

Tonische-clonische aanvallen (TC)
1e keus: Valproinezuur, Carbamazepine
2e keus: Oxcarbazepine, Fenytoine, Fenobarbital

Atone (val-) aanvallen (V)
1e keus: Valproinezuur
2e keus: Vigabatrine, Fenobarbital, Clonazepam

Melleril is uit de handel genomen. Risperdal is een goed alternatief.
100 mg Melleril ~ 15 mg Risperal

Neuleptil (Periciazine) is een ander goed alternatief dat gegeven kan worden.
100 mg Melleril ~ 15 mg Neuleptil

Dit is het electronisch dossier dat gebruikt wordt bij mijn werkgever.
We werken hier met Omnihis Studio en dat is aanmerkelijk beter dan de Classic versie.

Wat zit er in mijn tas aan medicatie voor acute problemen:
- Morfine 10 mg/ml
- Dormicum 5 mg/ml 2x
- Di-Adreson-F 25 mg & 1 ml Solvens
- Nozinan 25 mg/ml
- Bricanyl 0.5 mg/ml
- Haldol 5 mg/ml
- Cisordinol Depot 200 mg/ml
- Buscopan 20 mg/ml
- Atropinesulfaat 0.5 mg/ml
- Adrenaline 1 mg/ml
- Epinefrine 1 mg/ml
- Konakion 10 mg/ml
- Glucose 40% = 4000 mg/10ml 2x
- Diphantoine 250 mg/5ml
- Anexate 0.5mg/5ml
- Furosemide 40mg/4ml
- Tavegil 1 mg/ml
- Diazemuls = Diazepam 5 mg/ml
- Diclofenac 75mg/3ml
- Lidocaine 100 mg/5ml
- Isordil tabl. 5 mg 6x